ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเทวรูปขึ้นประดิษฐานไว้ในอาคารที่ตั้งของพระคลังมหาสมบัติ หรือที่เรียกว่า “พระคลัง ในพระคลังมหาสมบัติ” โดยมีลักษณะเป็นเทวดาหล่อยืน ทรงเครื่องกษัตริยาธิราช สวมมงกุฎยอดชัย (หรือพระมหามงกุฎ) พระหัตถ์ขวาถือพระขรรค์ อันเป็นลักษณะของผู้ปกป้องคุ้มครองอาณาเขต และลงโทษผู้ที่ล่วงละเมิดเข้ามาส่วนพระหัตถ์ซ้ายถือดอกบัว อันเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์แห่งทรัพย์สมบัติ ความเจริญงอกงามและการบูชา นั่นก็คือทรัพยฺสมบัติในพระคลังหลวง

เหรียญพระคลังมหาสมบัติรุ่น ๘๐ ปี กรมธนารักษ์ พ.ศ. ๒๕๕๕ ในโอกาสที่ “กรมธนารักษ์” ครบรอบการสถาปนา ๘๐ ปี เมื่อ พ.ศ.๒๕๕๕ โดยมีพระพรหมมังคลาจารย์ หรือเจ้าคุณธงชัย วัดไตรมิตรวรวิหาร เป็นประธานในพิธีอธิษฐานจิต เหรียญรุ่นนี้ผ่านพิธีพุทธาภิเษกอย่างเข้มขลังศักดิ์สิทธิ์ เป็นวัตถุมงคลที่เป็นมงคลนาม ว่ากันว่า ถ้าใครอยากร่ำรวยเป็นมหาเศรษฐีมีตังค์ต้องบูชา “เหรียญพระคลังมหาสมบัติ”

“ดร.นริศ ชัยสูตร” อธิบดีกรมธนารักษ์ได้กล่าวถึงการดูแลรักษาทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดิน ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของพระคลัง ในพระคลังมหาสมบัติ ที่คอยปกปักรักษาทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดิน ซึ่งตรงกับสิ่งที่ท่านได้คิดอยู่พอดี (มีนิมิตว่าเห็นพระเกตุส่องรัศมีที่จะมาช่วยบ้านเมืองด้านเศรษฐกิจในช่วงนี้ ซึ่งท่านก็หาอยู่นานว่าจะเป็นเทพองค์ใด ด้วยว่าไม่เคยทราบเรื่องพระคลังในพระคลังมหาสมบัติมาก่อน จนกระทั่งทราบจาก ดร.นริศ อธิบดีกรมธนารักษ์ ซึ่งต้องตรงกันพอดี)

  “พระคลัง ในพระคลังมหาสมบัติ” เป็นรูปปั้นมีลักษณะเป็นเทวดาหล่อยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราช สวมมงกุฎยอดชัย พระหัตถ์ขวาถือพระขรรค์พระหัตถ์ซ้ายถือดอกบัว เปรียบเสมือนมีเทวดาปกปักรักษาทรัพย์สมบัติทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดิน โดยผู้อำนวยการสำนักทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดิน “นางพุทธชาติ อรุณเวช” ได้ปั้นแม่พิมพ์โดยเชิญแบบฉบับจากองค์จริงเต็มองค์มาประทับบนเหรียญ เป็นเหรียญรูปไข่ด้านหน้า กลางเหรียญมีรูป “เทวรูปพระคลัง” เต็มองค์ ประทับยืนบนแท่นทรงเครื่องกษัตริยาธิราชสวมมงกุฎยอดชัยพระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายทรงดอกบัว เบื้องหลังเทวรูปพระคลังเป็นรูปพระวิมานเก๋งจีนที่เทวรูปพระคลังสถิตอยู่

   ด้านหลังกลางเหรียญมีตราสัญลักษณ์กรมธนารักษ์ เบื้องบนรูปตราสัญลักษณ์มีข้อความว่า “พระคลัง” “ใน” “พระคลังมหาสมบัติ” เบื้องล่างมีข้อความว่า “ ครบ ๘๐ ปี” “กรมธนารักษ์” “กระทรวงการคลัง” “พ.ศ.๒๕๕๕” ตามลำดับ ภายในชิดขอบเหรียญโดยรอบประดับด้วยลายไทย สะท้อนถึงศิลปะและความเป็นไทย เมื่อดูโดยองค์รวมทั้งหมดของเหรียญจะสมบูรณ์ทุกส่วน ทั้งมิติของความงามของงานศิลปะ ความศักดิ์สิทธิ์ ความสงบ และความศรัทธา รายได้ส่วนหนึ่งของการจัดจำหน่ายมอบให้ “โครงการเพชรยอดมงกุฎ” รวมทั้งนำไปปรับปรุงขยายศาลาเครื่องราชอิสริยยศ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ และเหรียญกษาปณ์ เพื่อให้เป็นสถานที่จัดแสดงทรัพย์สินมีค่าของแผ่นดิน และเพื่อสวัสดิการข้าราชการกรมธนารักษ์

 

ส่วนเหรียญพระคลัง เพชรยอดมงกุฎ พ.ศ.๒๕๕๖

นั้น กรมธนารักษ์ได้สร้างเหรียญพระคลังเพชรยอดมงกุฎ เพื่อเป็นการตอบสนองพลังความศรัทธาของประชาชนที่ยังมีความต้องการบูชาเหรียญที่ระลึกพระคลัง กรมธนารักษ์จึงได้จัดสร้าง “เหรียญพระคลังเพชรยอดมงกุฎ” ที่มีการออกแบบทางด้านศิลปะที่สวยงามเนื้อทองแดงรมดำพ่นทรายธรรมดา ด้านหน้าเป็นรูปพระคลังมหาสมบัติ เทวดาผู้ปกปักรักษาทรัพย์สินของประเทศในกรมพระคลังหลวงมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ ซึ่งถือเป็นเทพทางด้านเศรษฐกิจและการเงินของประเทศ และด้านหลังเป็นรูปยันต์เกราะเพชร ซึ่งเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ปกปักรักษาภยันตรายไม่ให้กล้ำกรายต่อผู้ครอบครอง